KAYSERİ’de, Danişmendliler Beyliği’nin 3’üncü hükümdarı Melik Mehmed Gazi tarafından yaptırılan, yaklaşık 900 yıllık caminin minaresi, 1714 yılındaki depremde yıkıldı. Bir süre sonra restore edilen minareye, yıkılmadan önce şerefesinin altındaki çiniden yapılma kitabe yeniden uygulanmaya çalışıldı. Kitabe, parçalar halinde toplandı ancak okunabilirliğini yitirdi. Tarihçi yazar Mustafa Cingil, “Baktığımızda yazı yazıyormuş gibi görünüyor. Ne yazık ki oradaki yazı bir sır gibi okunamıyor” dedi.
Melikgazi ilçesi Camikebir Mahallesi’ndeki Ulu Cami, türbe ve medrese, Danişmendli hükümdarı Melik Mehmed Gazi tarafından 1100’lü yıllarda inşa edildi. Minaresiz olarak inşa edilen camiye, 1205 yılında deprem sonrası tadilat çalışmalarında minare eklenip, üzerine çinilerle kitabesi yapıldı. 1714’te kentte yaşanan deprem sonrası minarenin bir kısmı yıkıldı. Yaklaşık 10 yıl atıl halde bırakılan minare, bir süre sonra restore edildi. Yıkılmadan önce şerefesinin altında bulunan çiniden yapılma kitabe yeniden uygulanmaya çalışıldı. Kitabe, parçalar halinde toplandı ancak okunabilirliğini yitirdi.
Tarihçi yazar Mustafa Cingil, “Ulu Cami, Danişmendli Beyliği’nin çok önemli eserlerindendir. Burası, Danişmendlilerin 3’üncü Sultanı Melik Mehmed Gazi tarafından 1134-1142 dönemleri arasında yapılmış bir camidir. Cami, yapılışından bir müddet sonra 1205 yılında bir deprem geçirdi. Depremden sonra 1206 yılında tadilata alınır. Tadilat sırasında camiye minare eklenir. Minare sonradan yapılmıştır. Ayrıca doğu ve batı kapısına ilaveten kuzeyde o dönem bir kapı daha açılır” ifadelerini kullandı.
‘ORİJİNALİNE GÖRE RESTORASYON ÇALIŞMALARI YAPILAMADI’
Caminin yaklaşık 300 yıl önce çok ağır bir deprem geçirdiğini söyleyen Cingil, “İlk depremden sonra, 1714 yılında çok daha ağır bir deprem geçirir. Mihrap önü kubbesi ve minarenin şerefesinden sonraki kısmı yıkılır. Yaklaşık 10 yıl atıl vaziyette bırakılmıştır. Çünkü 1700’lü yıllar Osmanlı İmparatorluğu’nun epeyce zayıfladığı ve mali yönden de sıkıntılı olduğu dönemlerdir. Buranın tamiri gecikir. 1723 yılında İstanbul’dan Matbah Emini Halil Efendi tarafından tadilata alınır. Ödenek sıkıntısı da vardır. Böyle bir ortamda yapının orijinaline göre restorasyon çalışmaları yapılamadı” diye konuştu.
‘ORADAKİ YAZI BİR SIR GİBİ OKUNAMIYOR’
Depremde minarenin bir kısmının yıkıldığını aktaran Cingil, “Şerefenin üzerindeki kısım yıkılmıştır. Oraya alttaki dokudan farklı olarak Kayseri taşlarından minarenin üst kısmı yapılmış. Buradaki en önemli olay ise şerefenin altındaki kufi yazıyla olan minarenin kitabesidir. Bu çinidir. Depremde bunun hemen hemen hepsi dökülmüştür. Daha sonra tadilat sırasında ustalar tarafından bilinçsizce rastgele yerlerine konulmuştur. Buradan baktığımızda yazı yazıyormuş gibi görünüyor. Ne yazık ki oradaki yazı bir sır gibi okunamıyor. Biz buranın dronlarla çekimini yaptırıp çeşitli yerlere okunsun, öğrenilsin diye gönderdik. Ne yazık ki oralarda da okunamadı. Ulu Cami’nin minaresindeki bu kitabe, Kayseri’de 4 üniversite olmasına rağmen okunamamış durumda. Bu da Kayseri’ye bir ayıp olsa gerek” dedi.
